به نقل از «تسنیم»

گرجستان از درون| پایه‌گذاری اولین انقلاب رنگی- قسمت اول

تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۲۳۷۷۳

سازمان‌های غیرانتفاعی که در گرجستان شروع به فعالیت کردند، تجربه مبارزه با مقامات را از همکاران و متولیان کشورهای غربی وام گرفتند یعنی بر اساس شیوه‌های امتحان شده در یوگسلاوی که توسط ایدئولوگ انقلابهای رنگی، جین شارپ توصیه شده بود. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، دوران 9 ساله حکومت شواردنادزه در گرجستان همواره با فراز و فرودهایی همراه بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی که با روی کار آمدن خود در سال 1992 گرجستان را از یک فروپاشی حتمی نجات داد، در ادامه حکومت خود بر این کشور نارضایتی‌های عمده‌ای را در میان جامعه گرجی به وجود آورد.

شواردنادزه در ابتدای فعالیت خود به‌ عنوان رئیس‌ جمهور گرجستان تلاطم‌های اجتماعی در این کشور را به یک سکون نسبی رهنمون ساخت و اقتصاد فروپاشیده این جمهوری تازه استقلال یافته را با سیاست‌های اقتصادی خود که غالباً در استقراض از ایالات‌متحده، کشورها و نهادهای غربی همچون بانک جهانی و اجرایی سیاست‌های اقتصادی تحمیلی این نهادها خلاصه می‌شود به آرامشی موقت رساند.

اما چندین عامل متفاوت از جمله تضعیف جامعه مدنی، سلب آزادی بیان، تنگ کردن فضای سیاسی، فساد اقتصادی گسترده سیستماتیک و از همه مهمتر اعتماد بیش از اندازه به غرب، مجدداً این کشور تازه استقلال یافته را به سوی کودتای دیگر سوق داد.

در ادامه به بررسی اتفاقات منجر به اولین کودتای رنگی در کشورهای اقماری شوروی خواهیم پرداخت.

پایه‌های اولین انقلاب رنگی

صبح روز 23 نوامبر 2003، خیابان های تفلیس بی قرار بود. هزاران نفر از مخالفان شواردنادزه، ساختمان پارلمان گرجستان را محاصره کرده و تهدید کردند که در صورت عدم استعفای داوطلبانه رئیس‌جمهور، به ساختمان حمله خواهند کرد.

رئیس دولت آماده سازش و کناره‌گیری از قدرت بود. در انتخابات پارلمانی همین دو هفته پیش بود که اپوزیسیون از حمایت گسترده رأی دهندگان برخوردار شدند و حامیان سیاسی شواردنادزه اکثریت مطلق خود را در پارلمان از دست دادند.

شواردنادزه اطمینان داد که در صورت متفرق شدن جمعیت معترضان آماده است تا در مورد انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری با سران اپوزوسیون گفتگو کند.

اما فریادها برای اقدام قاطع و استعفای فوری در خیابان‌ها بلندتر شد، تظاهرکنندگان قصد داشتند مرکز تلویزیون و ساختمان وزارت امور داخلی را تصرف کنند. واحدهای پلیس و یگان‌های نظامی یکی پس از دیگری به کنار معترضان رفتند و در کنار آنان قرار گرفتند.

«میخائیل ساکاشویلی»، رهبر نیروهای اپوزیسیون، از حاضران خواست تا تسلیم سخنان رئیس‌جمهور نشوند و «موضوع استعفای شواردنادزه را تا به سرانجام رسیدن دنبال کنند و در آخر این اتفاق عصر همان روز با وساطت وزیر خارجه روسیه ایوانف که به تفلیس سفر کرده بود رخ داد. در آن زمان به نظر می‌رسید بهترین راه برون رفت از وضعیت بحرانی کشور استعفا شواردنادزه و برگزاری انتخابات زود هنگام باشد.

از کودتا تا انقلاب

انقلاب رز در سال 2003 اولین تلاش موفق برای سرنگونی دولت منتخب قانونی در جمهوری تازه استقلال یافته گرجستان نبود. دومین رئیس جمهور گرجستان، وزیر امور خارجه سابق اتحاد جماهیر شوروی و ایدئولوگ طرح پُرُسترویکا ادوارد شواردنادزه در سال 1992 در نتیجه یک کودتای نظامی در گرجستان به قدرت رسید، حامیان او «زویاد گامساخوردیا» ناسیونالیست رادیکال را سرنگون کردند و تنها یک سال پس‌از آن که به ریاست‌جمهوری رسید، گسترده ترین اختیارات را به خود داد و سرکوب مخالفان سیاسی را آغاز کرد.

رویارویی حاد سیاسی خیلی سریع به یک جنگ داخلی خونین در آبخازیا و اوستیای جنوبی تبدیل شد و در خود گرجستان، درگیری‌های مسلحانه برای چندین سال بین «زویادیست‌ها» و مخالفان «میانه رو» آن‌ها ادامه یافت.

پس از پایان درگیری‌های مسلحانه، کشوری که در یک بحران عمیق اقتصادی قرار داشت، خود را در آستانه یک فاجعه انسانی دید. شواردنادزه که به دلیل تجربه دیپلماتیک خود از نفوذ بالایی در غرب برخوردار بود، برای نجات گرجستان از قحطی و هرج و مرج، مستقیماً برای کمک به ایالات متحده متوسل شد.

درخواست‌های کمک وی شنیده شد و در سال‌های 1992 تا 2001، ایالات متحده بیش از 1.1 میلیارد دلار به گرجستان کمک اقتصادی کرد و همچنین کمک‌های دوره‌ای از سوی اتحادیه اروپا و صندوق بین‌المللی پول صورت گرفت. این کمک‌ها به دولت گرجستان اجازه داد تا از فروپاشی دولت و کشور جلوگیری کند و رئیس‌جمهور به یک ثبات نسبی قدرت دست یابد.

به موازات این دریافت کمک‌ها، همکاری نظامی با متحدان جدید توسعه یافت. گرجستان به برنامه «مشارکت برای صلح» ناتو پیوست و به زودی قلمرو خود را برای تمرینات نیروهای خارجی در اختیار نیروهای ناتو و غرب قرار داد.

تحت کنترل متخصصان و کارشناسان غربی، اصلاحات نظامی آغاز شد که منجر به پاکسازی گسترده سرویس‌های اطلاعاتی و ارتش که غالباً برمبنای ساختارهای شوروی سابق شکل گرفته بود شد. به عنوان مثال، «تدو جاپاریدزه»، سفیر سابق گرجستان در واشنگتن، به عنوان رئیس شورای امنیت گرجستان منصوب شد.

در پس زمینه تقویت هرچه بیشتر مشارکت دولت گرجستان با ایالات‌متحده، روابط گرجستان با یک شریک استراتژیک دیگر یعنی«روسیه» به طور قابل پیش‌بینی شروع به سردی و وخامت کرد.

مقامات جمهوری اجازه ندادند «بوریس یلتسین» رئیس‌جمهور وقت روسیه از قلمرو گرجستان برای حمله به گروه های مسلح غیرقانونی در چچن که در حال فعالیت برضد منافع روسیه بودند استفاده کند.

در همان زمان، در اکتبر 2001، گرجستان میزبان نیروهای آمریکایی بود تا عملیاتی را علیه القاعده و طالبان در افغانستان پی‌ریزی کنند.

حضور سازمان‌های غیردولتی

در همین دوره زمانی بود که سازمان‌های غیرانتفاعی غربی به گرجستان سرازیر شدند. در اوایل دهه 2000 تعداد افراد تحت استخدام ان‌جی‌او‌ها  به چهار هزار نفر می‌رسید که بخش قابل توجهی از آن‌ها به طور رسمی بنیادها و جنبش‌های غیر سیاسی (آموزشی و حقوق بشری) بودند.

از مهم‌ترین و اثرگذارترین آن‌ها سازمان «کمارا» (به گرجی: «بس است!») بود که با حمایت «جورج سوروس» سرمایه‌دار آمریکایی ایجاد شد. این سازمان در ماهیت و ساختار خود، بسیار شبیه به انجمن صربستان«Otpor!» بود که به نیروی محرکه «انقلاب بولدوزر» در یوگسلاوی و سرنگونی «اسلوبودان میلوسویچ» تبدیل شد.

«موسسه آزادی» و «موسسه جامعه باز» نیز در گرجستان با همان ساختار و سازکار شروع به فعالیت کردند. همچنین ده‌ها سازمان غیردولتی برای نظارت بر انتخابات پارلمانی پیش‌روی به وجود آمده‌اند. این سازمان‌های غیردولتی هستند که نقش کلیدی در سقوط رژیم شواردنادزه خواهند داشت.

هم «کمارا» و هم سایر سازمان های غیرانتفاعی که در گرجستان شروع به فعالیت کردند، به طور فعال تجربه مبارزه با مقامات را از همکاران و متولیان کشورهای غربی وام گرفتند. آن‌ها فعالیت‌های خود را بر اساس شیوه‌های امتحان شده در یوگسلاوی، که توسط ایدئولوگ انقلاب‌های رنگی، «جین شارپ»، توصیه شده بود، بنا کردند.

در دهه 1970، جین شارپ، استاد دانشگاه هاروارد و جامعه‌شناس آمریکایی، به‌ دقت تمام شیوه‌های غیرخشونت‌آمیز فعالیت‌های اعتراضی موجود در جهان را مطالعه، نظام‌بندی و به وضوح توصیف کرده بود.

تظاهرات و راهپیمایی‌های توده‌ای، تحریم و اعتصاب، تمسخر مقامات دولتی و سیاست‌های اعمالی آن‌ها..... شارپ این گذاره‌ها و بسیاری دیگر از اشکال اعتراض را به تفصیل در اثر معروف خود«از دیکتاتوری تا دموکراسی» که به ده‌ها زبان ترجمه شد و بعدها به نام کتاب مقدس انقلاب‌های رنگی از آن یاد می‌کنند توصیف کرده بود.

روش‌های شارپ که با موفقیت در یوگسلاوی در خلال سرنگونی میلوشویچ آزمایش شد، اساس بسیاری از انجمن‌های سیاسی مدنی در گرجستان را تشکیل داد.

مشکلات اقتصادی

در اوایل دهه 2000، برای بسیاری از مردم و ناظران بیرونی به نظر می‌رسید که کشور توانسته بود از شوک‌های دهه 1990 نجات پیدا کند و با اطمینان وارد مسیر توسعه مدنظر غربی‌ها شود‌.

با این حال، نه کمک‌های مالی آمریکا و نه مشاوره مشاوران غربی به حل مشکلات ساختاری در اقتصاد گرجستان کمک نکرد. دریافت کمک‌های مالی حفره‌هایی در بودجه ایجاد کرد و در نتیجه آن جلوی ردیف مصرف مخارج اجتماعی گرفته شد که این امر به خودی خود باعث ایجاد نارضایتی‌های اجتماعی در بیشتر قشرهای جامعه شد.

از سوی دیگر باید به این نکته اشاره کرد که  اقتصاد گرجستان به شدت به روسیه وابسته بود، روسیه که در آن زمان خود دوره بهبودی و اصلاح اقتصادی را پشت‌سر می‌گذاشت و با بحران‌های اقتصادی بیشماری دست‌و‌پنچه نرم می‌کرد.

وخامت اوضاع زیرساخت‌های اقتصادی شوروی باعث وقفه در کار بسیاری از شرکت‌های گرجی شد و در نتیجه بخش خدمات عمومی به طور کامل به یک سیاه چاله همه کاره برای اقتصاد این کشور بدل گشت.

به عبارت دیگر، تا سال 2003، مشکلات اقتصادی که بر اساس کمک‌های مالی غرب منجمد شده بودند، دوباره زنده شدند. این شرایط به وجود آمده همان‌‌های بودند که زمانی در سقوط قدرت گامساخوردیا نقش داشتند و در حال حاضر همان مشکلات به برگ برنده اصلی مخالفان در مبارزه با شواردنادزه تبدیل شدند.

گزارش: مهدی تبریزی

ادامه دارد...

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: گرجستان ایالات متحده رئیس جمهور کمک ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۲۳۷۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اهمیت و ضرورت های راه آهن ایران ارمنستان

تین نیوز سیدحسین میرافضلی :

تاکنون ده ها مقاله و یاد داشت در خصوص کریدور شمال جنوب و اهمیت آن نوشته شده و مصاحبه های زیادی انجام شد اما عملا اتفاق ملموسی حاصل نگردیده است.

به گزارش تین نیوز به نقل از سیاست روز، انتظار بود تا صد میلیون تن بار بین شرق و غرب و جنوب آسیا با شامل غرب آسیا از طریق این کریدور و از مسیر ایران جابجا شود اما هنوز رشد ملموسی در این خصوص حادث نگردیده است. دلایل اینکه این آرزوی بزرگ در حد سخن و شعار باقی مانده چیست؟

از جمله دلایل اصلی عدم تحقق رویای کریدور شمال جنوب عبارتند از:

1-عدم همکاری ترکیه جهت رفع مشکل خط آهن بین دریاچه وان و غیر اقتصادی شدن حمل بار  ریلی از این مسیر

2-مشکلات کانال ولگا جهت حمل انبوه و سریع کالا

3-عدم اتصال راه اهن ایران به عراق از طریق شلمچه یا خانقین

یکی از راهکارهای اساسی حل این مشکلات اتصال راه آهن ایران به گرجستان از طرق ارمنستان است. بندر پوتی گرجستان یکی از بنادر بزرگ و پیشرفته جهان است. بندر باتومی نیز از ظرفیتهای مناسبی برخوردار است.  خط آهن ایران می بایست بهر طریق ممکن هر چه سریعتر به خط اهن و بنادر  گرجستان متصل شود. از طریق بنادر گرجستان می توان اروپا و شمال آفریقا را تحت پوشش کریدور جنوب شمال قرار داد.

دو مسیر برای تحقق این هدف وجود دارد که عبارتند از:

1-راه آهن رشت آستارا و اتصال به گرجستان از طریق آذربایجان یا اتصال خط اهن جلفا به نخجوان و از انجا به ارمنستان و گرجستان که این مسیر کمترین سرمایه گذاری را می خواهد چرا زیرساختهای ان موجود می باشد.

احتمالا آذربایجان کما فی سابق با ایران همکاری جدی نخواهد نمود اما چنانچه آذربایجان و ترکیه کاملا متوجه شوند که عزم ایران برای احداث خط اهن ارمنستان جدی است همکاری نسبتی بیشتری خواهند نمود. با این حال ایران می بایست پروژه خط اهن ارمنستان را در هر شرایطی پیگیری نماید تا وابسته به دو کشور ذکر شده نباشد. حتی چنانچه کشور آذربایجان همکاری بیشتری داشته باشد باز نیز یک مسیر ریلی برای تحقق کریدور شمال جنوب و جابجایی ده ها میلیون تن بار در مسیر این کریدور بین المللی کافی نیست و احداث خط اهن ایران ارمنستان یک ضرورت ملی است.

2-احداث 65 کیلومتر راه اهن از جلفا تا مکان مد نظر در مرز ارمنستان و احداث راه اهن از مرز ایران تا محل اتصال به خط آهن ارمنستان(خط اهن ارمنستان به گرجستان متصل می باشد)

 راهکارهای اجرایی اتصال خط آهن ایران به ارمنستان و گرجستان:

1-انعقاد قرارداد الزام آور و تعهد آور با ارمنستان جهت تامین هزینه احداث خط آهن از مرز ایران تا محل اتصال به خط آهن ارمنستان گرجستان و واگذاری پروژه بصورت BOO یا BOT به سرمایه گذار ایرانی

2-در صورت نیاز، ایجاد کنسرسیومی جهت اجرای پروژه با مشارکت سرمایه گذاران هندی و چینی( احداث این خط اهن منافع بسیار زیادی برای این دو کشور به دنبال دارد)

3-شروع عملیات اجرائی خط اهن جلفا تا مرز ارمنستان پس از انجام بند 1

4-شروع عملیات اجرائی در خاک ارمنستان توسط شرکتهای ایرانی و اعضای کنسرسیوم

 منافع اجرای این طرح برای ایران:

شرکت راه آهن 50درصد درآمد شرکتهای ریلی را بابت حق دسترسی به شبکه برداشت می کند چنانچه کرایه هر تن کیلومتر بار را 800تومان لحاظ نمائیم که 400 تومان آن سهم شرکت راه آهن می شود با ترانزیت ریلی 20 میلیون تن بار سالانه 300 میلیون دلار درامدپایدار صرفا در بخش زیرساختهای ریلی برای کشور ایجاد می شود با استفاده از این درآمد وام های دریافتی در مدت کوتاهی پس از بهره برداری طرح بازپرداخت خواهد شد. با توجه به بررسی مسیر و طول مسیر،  هزینه اجرای این پروژه حدود 500میلیون دلار خواهد بود که در مدت کمتر از دو سال پس از بهره برداری بازگشت خواهد شد.

-ترانزیت حدود بیست تن میلیون تن بار از طریق 1500کیلومتر شبکه ریلی ایران و در نتیجه
 ایجاد حدود 300 میلیون دلار درآمد برای شرکت راه آهن، در حوزه خدمات حمل و نقل نیز درامدهای قابل توجهی ایجاد می شود.

-ایجاد بیش از 300 میلیون دلار درآمد برای شرکتهای مالک لکوموتیو و مالک واگن-ارتقاء روابط و تعاملات بین المللی ایران-افزایش سطح امنیت پایدار در کشور -ایجاد هزاران شغل در حین اجرای پروژه

-ایجاد هزاران شغل در خدمات حمل و نقل مرتبط از جمله تولید واگن و لکوموتیو و قطعات و تجهیزات مربوطه و شرکتهای حمل و نقل ریلیپیش نیازهای ایجاد جذابیت برای کریدور ایران ارمنستان گرجستان:

-اجرای هر چه سریعتر خط آهن دو خطه و پر سرعت از ایران تا خط آهن ارمنستان گرجستان

-اتصال چابهار به شبکه ریلی -رساندن میانگین سرعت قطارهای باری به 80 تا 100کیلومتر بر ساعت

-افزایش سرعت تخلیه و بارگیری در بنادر جنوبی-تکمیل مسیرهای اتصال خط اهن بندر ماهشهر به تبریز  

-تصویب قوانین تسهیل کننده ترانزیت و رفع کلیه موانع قانونی و نرم افزاری-ارتقاء سطح دیپلماسی و تعاملات بین المللی

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید